Het prachtige Pico: wijn op vulkanen – een historisch landschap op de Azoren is geschreven en gefotografeerd door Karina Janø.
Bekijk de foto's van Pico: Prachtige natuur en historische wijnen
Het weer is voortdurend wisselvallig, aardbevingen zijn zeldzaam en er kunnen vulkaanuitbarstingen voorkomen. In de loop der tijd is het eiland Pico op de Azoren uitgegroeid tot Portugal Ik ben al een tijdje model. Maar het ontembare overlevingsinstinct van de kolonisten en hun drang om de natuur te temmen, zouden het uiterlijk van het eiland voorgoed veranderen.
De velden, die als een lappendeken over het landschap strekken, zijn het resultaat van eeuwenlange wijnbouw en behoren vandaag de dag tot het UNESCO-werelderfgoed, en dat proeft u.
Toen de Portugezen aankwamen bij Pico, een van de negen vulkanische eilanden waaruit Azoren-archipel in Portugal – aan het begin van de 1400e eeuw kreeg het eiland al snel de bijnaam ‘het vervloekte eiland’. Droog en rotsachtig en bijna onmogelijk om er iets op te verbouwen – om nog maar te zwijgen van het gebrek aan toegang tot vers water.
Hier arriveerden de verloren, tweede geboren zonen uit Portugal – mensen zonder middelen en zonder goede vooruitzichten voor de toekomst. Maar net als op veel andere plaatsen,
De bewoners hebben met hun vindingrijkheid, aanpassingsvermogen en ijzeren vastberadenheid de plek bewoonbaar gemaakt.
Mensen probeerden te overleven in een afgelegen en uitdagende omgeving, onder onmenselijke omstandigheden. Noodgedwongen werd een groot deel van het landschap veranderd. Een verandering die 500 jaar later nog steeds zichtbaar is.
De Azoren zijn exotisch en divers en staan vooral bekend om hun natuur en de geweldige mogelijkheden om te wandelen, fietsen en walvissen te spotten. Maar de geschiedenis en culinaire ervaringen zijn misschien nog wel een stuk interessanter om de eilanden te leren kennen.
Kom naar Pico en luister naar het fascinerende verhaal over hoe overleving om creativiteit vroeg en hoe dit letterlijk resulteerde in een product dat de tand des tijds heeft doorstaan en een zeer gewild item is geworden. We nemen je mee naar de wijngaard, naar de grot, naar de kust en naar de wijnkelder.
Wijn op vulkanen
Pico werd in 1432 door de Portugezen ontdekt, maar werd pas vanaf de jaren 1480 daadwerkelijk bewoond door Portugese, Franse en Vlaamse kolonisten.
Pico is het kleine broertje van de Azoren: terwijl de andere eilanden tussen de 5 en 7 miljoen jaar oud zijn, is het oudste deel van Pico 'slechts' 300.000 jaar oud. Het eiland ontleent zijn naam aan de alomtegenwoordige vulkaan die het zwartgroene landschap domineert.
Met zijn 2.351 meter torent hij uit boven het eiland, dat door de bewoners nauwlettend in de gaten wordt gehouden. De vulkaan is tevens het hoogste punt van Portugal en is 1.000 jaar geleden uitgebarsten. Die zorgde voor de zwarte lavablokken die zich over het eiland verspreidden.
Pas toen de franciscaner monnik Pedro Gigante aan het eind van de 15e eeuw arriveerde, begonnen mensen zich te vestigen op het kale noorden van het eiland.
Hij vroeg aan de landeigenaren op het naburige eiland Faial of hij hier iets kon laten verbouwen. Misschien dachten de mensen dat hij gek was, maar het antwoord was: “Als je het kunt, doe het dan.”
Het was het begin van de wijnrevolutie die de Azoren in de 18e en 19e eeuw wereldberoemd maakte. De teelt in zeer bijzondere omgevingen levert tot op de dag van vandaag uitstekende wijnen op.
Geen grond – alleen rotsen op Pico
Geen aarde, geen zand – alleen lavagesteente. Wat doe je daarmee?
Pedro Gigante had wijnstokken van het type Verdelho meegebracht uit een ander vulkanisch gebied – waarschijnlijk Sicilië of Cyprus. Hij en degenen die wanhopig genoeg waren, begonnen aan het zware werk om kleine scheurtjes in de basaltrotsen te kerven en deze vervolgens te vullen met een handjevol grond die ze hadden gekocht op het naburige eiland Faial.
Hier plantten ze de wijnranken, waarvan de sterke wortels vervolgens op zoek gingen naar water en voedingsstoffen. De wijnstokken werden schuin geplant, zodat ze over de grond heen groeiden en niet rechtop, zoals gebruikelijk is in wijngaarden.
De overtollige kiezelstenen werden gebruikt om muren en kleine omheiningen tussen de velden te bouwen. Dit bleek een geniale zet, want zo organiseerden de eigenaren niet alleen de velden onderling, maar boden ze ook beschutting tegen wind en zeewater.
Het lavagesteente absorbeerde de warmte van de zon en creëerde zo een warm en droog microklimaat. Hierin konden de wijnranken optimaal rijpen, terwijl ze tegelijkertijd mineralen en zout uit de zee en de wind opnamen.
Er wordt gezegd dat je op Pico altijd wijn moet planten op een plek waar je de krabben kunt horen zingen. Dat verklaart de unieke knapperige en zoute smaak van de wijnen die daar vandaan komen. Ze plantten ze dicht bij de zee, omdat het daar warmer en zonniger was dan hoger op de berg.
Tegenwoordig wordt er nog steeds op dezelfde manier en op dezelfde percelen wijn verbouwd als Pedro Gigante en zijn tijdgenoten 500 jaar geleden deden, puur uit overlevingsdrang.
Het wijnlandschap en de lokale wijncultuur zijn grotendeels intact, goed bewaard gebleven en er is geen moderne infrastructuur toegevoegd. Dit werd erkend door UNESCO in 2004 en het landschap en de landbouwmethoden hebben nu de status van Werelderfgoed.
Historische sporen
Het landschap wordt ook gekenmerkt door andere infrastructuur die ontstond toen de wijnbouw opkwam.
Het was niet alleen zwaar werk om steen te hakken; Toen de eerste kolonisten arriveerden, was het bovendien moeilijk om aan voedsel en water op het eiland te komen. Er werden speciale waterputten uitgevonden en windmolens gebouwd, zodat ze het graan waar ze praktisch van leefden, konden malen.
De Frade-windmolen, die u in Lajido da Criação Velha kunt zien, is een reconstructie van het origineel, maar biedt een goed uitzicht over het landschap. Hier vindt u ook kleine stenen gebouwtjes waar de boeren hun gereedschap bewaarden en stenen muren.
Vijgenplanten worden vaak tussen de wijnranken geplant, omdat ze bijna overal kunnen overleven en bovendien vogels bij de druiven vandaan lokken. De boeren bouwden ook landhuizen, wijnkelders, kerken en 'rola-pipas' – hellingen waarlangs wijnvaten naar beneden werden gerold, naar de boten die beneden aanmeerden.
Andere bewijzen van wijnbouwactiviteiten zijn de zogenaamde 'rilheiras'. Dit zijn wielsporen in het vulkanisch gesteente van zware ossenkarren, geladen met druiven of wijnvaten.
Pico: Een internationaal succes
De ligging van Pico aan een van de belangrijkste wereldhandelsroutes Atlantis betekende dat veel schepen hier aanlegden om voedsel en water bij te vullen.
Daarom werd de op het eiland geproduceerde wijn geleidelijk over de hele wereld verzonden via de bezoekende boten. Velen van hen brachten specerijen mee uit andere delen van de wereld, die ze verhandelden. Daarom worden veel traditionele gerechten op Pico vol met kruiden bereid.
Later verspreidde zich het woord over de kwaliteit van de wijn, en in de 18e eeuw werd deze naar veel landen geëxporteerd Noord-Europa og Amerika. Zelfs de Russische tsaren raakten dol op de wijnen van Pico en begonnen de meer geconcentreerde versterkte wijnen te importeren.
De wijnproductie bereikte haar hoogtepunt in de 19e eeuw, maar stopte abrupt toen de planten ziek werden. Latere pogingen met andere rassen mislukten en veel velden werden verlaten.
Aan het begin van de 20e eeuw begon het leven weer op gang te komen en de industrie kwam in de loop van de tijd langzaam weer tot leven. Tegenwoordig is er een nieuwe generatie wijnmakers die met groot succes de klassieke Pico-wijnen nieuw leven inblaast. Dit in combinatie met de introductie van nieuwe druivenrassen.
Kostbare druiven uit Pico
De meeste wijnen die op Pico worden geproduceerd, zijn witte wijnen en worden voornamelijk gemaakt van de drie inheemse druivensoorten Arinto dos Açores, Verdelho dos Açores en Terrantez do Pico. Hoewel deze wijngaarden nog steeds goed gedijen op het eiland en de vulkanische bodem rijk is aan voedingsstoffen, is het niet altijd eenvoudig om wijn te verbouwen in de veranderlijke omgeving.
Regelmatige stormen, water in de druiven en de wisseling van de seizoenen kunnen ziektes of schimmel veroorzaken en de oogst beschadigen. En omdat de druiven dicht bij de zee groeien, kan het zout in de lucht de jonge spruiten verbranden als het niet regent of waait. Daarom verzorgen en oogsten de boeren de waardevolle velden alsof het hun eigen tuin is: altijd met de hand. Machines zijn hier niet toegestaan.
Veel lokale bewoners bezitten een stuk land en de oogst wordt onder andere opgekocht door Pico Wines, dat in 1949 werd opgericht en de oudste en grootste wijnproducent van de Azoren is. De wijnmaker controleert voortdurend het suikergehalte van de druiven en geeft groen licht wanneer de druiven geoogst mogen worden.
Voordat de druiven naar de wijnmakerij worden vervoerd, worden ze verdeeld in variëteiten en volgens het gebied waar ze zijn verbouwd. Het is belangrijk dat de wijnmaker weet wanneer hij de mengverhoudingen moet maken.
Wat wel zeker is, is dat de druiven die op Lajido da Criação Velha groeien, gescheiden worden gehouden, omdat ze van één druivensoort zijn gemaakt. Bovendien is de wijngaard de oudste van het eiland. Oude wijnstokken geven een andere intensiteit aan de wijn en dus betere wijnen. Hier wordt ook de iconische en zeldzame Tsarenwijn geproduceerd – flessen die tegenwoordig wel duizenden euro’s per stuk kunnen kosten.
Vulkanische wijn
Met zijn 5.150 meter is Gruta das Torres de grootste bekende lavatunnel in Portugal.
De grot wordt gevormd door lavastromen van de Cabeco Bravo-vulkaan, die de lavarotsen van de Lajido da Criação Velha-velden heeft gecreëerd. Bij wijze van experiment heeft Pico Wines ruim 1.000 flessen wijn hier neergezet om te zien hoe de omgeving in de grot de rijping van de wijnen beïnvloedt.
De wijn is gemaakt van de Arinto-druif, een druif die alleen op de Azoren voorkomt en op Lajido da Criação Velha groeit. Daarmee wordt de reis van de wijn op poëtische wijze voltooid. De grot geeft de wijn een meer vulkanisch profiel en neemt een groot deel van het zoutgehalte weg, terwijl de stabiele luchtvochtigheid, duisternis en temperatuur van rond de 15 graden de rijping stabiliseren.
Wijn verandert in de loop van de tijd, maar in de kelder oxideert de wijn langzamer en krijgt hij een andere kleur en smaak. Er groeien veel verschillende planten in en rond de grot, en je kunt er wilde gember tegenkomen Himalaya, een speciaal soort laurier, een boom uit Australië, mos dat slechts op enkele plaatsen op de Azoren groeit en de sterk geurende 'wierook'.
Door de geschiedenis heen zijn mensen goed geweest in het gebruiken van alle delen van planten. Zo weet elk kind op de Azoren van welke plant het suiker kan zuigen, mocht het daar trek in hebben. Ook vind je hier bladeren die gebruikt kunnen worden voor onderkomens, om brood mee te bakken of om meel van te maken.
Smaak van Pico
U kunt wijn proeven bij verschillende producenten op het eiland, waaronder Pico Wines.
De oprichters van het wijnhuis waren producenten die de edele druivensoorten en de wijncultuur op het eiland wilden behouden. Door het toevoegen van nieuwe kennis dragen zij bij aan de doorontwikkeling van traditionele teelttechnieken, waarbij kwaliteit boven kwantiteit staat.
De filosofie is om zoveel mogelijk van de oorsprong en het natuurlijke karakter van de wijn in de fles te krijgen. Sinds 2017 richt Pico Wines zich meer op de indeling in druivensoorten en gebieden, waarbij het hele eiland vertegenwoordigd is.
Er worden voortdurend nieuwe wijnen toegevoegd en elk oogstjaar is natuurlijk anders, vooral omdat u zich midden in de Atlantische Oceaan bevindt en te maken hebt met voortdurend veranderende weersomstandigheden.
Wat de wijnen van Pico onderscheidt van andere vulkanische wijnen is de nabijheid van de zee, waardoor het zoutgehalte toeneemt, en de jonge leeftijd van de vulkaan, waardoor er andere voedingsstoffen in de bodem aanwezig zijn.
Geniet van uw geweldige wijnervaring op Pico bij Azoren in Portugal.
10 ervaringen op Pico op de Azoren
- De bijzondere wijngaarden Lajido da Criação Velha en Lajido de Santa Luzia
- Prachtige wandelroutes door het Pico-landschap
- Lavagrot Gruta das Torres
- Wijnproeven
- Wijnmuseum Museu do Vinho
- Vulkaanmuseum Casa dos Vulcões
- Restaurants met lokale specialiteiten
- Walvisobservatie
- Het hoogste punt van Pico – Montanha do Pico
- Fort van Sao Joao Baptista
Wist je dat: Dit zijn de 7 steden in Europa met de meeste zonuren
7: Nice in Frankrijk – 342 uur/maand
6: Valencia in Spanje – 343 uur/maand
Ontvang meteen de nummers 1-5 door u aan te melden voor de nieuwsbrief en kijk in de welkomstmail:
Voeg commentaar toe