Saoedi-Arabië: Op roadtrip door een veranderend land

Saoedi-Arabië: Op roadtrip door een veranderend land geschreven door Tania Karpatschoff.

Saoedi-Arabië in verandering 

De internationale reputatie van het land en de consequente schending van de mensenrechten, de conservatieve wetten en de regionale spanningen die hebben geleid tot aanvallen op buurland Jemen, zijn niet bepaald verkoopargumenten voor toeristen. Het was met meer wantrouwen en gerimpelde wenkbrauwen dan met enthousiasme dat we werden begroet toen we aankondigden dat we, als twee vrouwen, het road trip samen om Saudi-Arabië.

Zelfs wij twijfelden er niet aan, we werden er allebei door aangetrokken om met eigen ogen te zien hoe Saoedi-Arabië, dat tot 2019 alleen visa had afgegeven voor officiële zakelijke doeleinden en religieuze bedevaarten naar Mekka en helemaal niet aan individuele reizende vrouwen, stelde zich nu open voor de buitenwereld.   

Mohamed bin Salman, die in 2019 kroonprins werd, lanceerde "Saudi Vision 2030"; een campagne om het land te moderniseren en de afhankelijkheid van olie-inkomsten te verminderen. Vrouwen kregen onder andere het recht om te worden uitgegeven stap en rijbewijzen voor het eerst, en toen kwamen toeristenvisa beschikbaar voor bezoekers uit 49 landen, inclusief Denemarken.

In de visie ligt de toekomst van Saoedi-Arabië in het toerisme. We wilden naar Saoedi-Arabië gaan en deze transformatie met eigen ogen zien. We waren echter niet blind voor het feit dat er nog veel dingen niet zijn veranderd.    

Vrouwen vooraan

Tot onze grote verbazing zaten achter de balies bij de paspoortcontrole uitsluitend jonge Saoedische vrouwen. Een eerste blik op een veranderend Saoedi-Arabië. Ze vroegen nieuwsgierig naar onze boodschap in het land terwijl ze onze vingerafdrukken namen en knikten waarderend toen we vertelden over onze aanstaande roadtrip.     

De opluchting om eindelijk aan te komen werd snel vervangen door verwarring toen we in de lobby van het hotel aankwamen en de receptie niet konden vinden. Er zat een Saoedische man op een bank, maar hij verdient geen blik.

Pas toen we hem benaderden, vroeg hij verrassend of we dat moesten doen Check in? Het zou een terugkerend kenmerk blijken te zijn voor veel van de Saoedische mannen die we ontmoetten; een duidelijke onzekerheid over hoe ze zich tot ons moeten verhouden - westerse vrouwen die reizen zonder mannelijk gezelschap.   

Autorijden in Saoedi-Arabië 

We hadden een mooie rode Toyota Corolla met automaat gehuurd, die we Meta doopten - een mix van onze namen - en na een korte repetitie in de parkeergarage van het vliegveld waren we klaar om Saoedi-Arabië te verkennen. We raakten al snel dol op Meta en het duurde niet lang voordat we een klavertje drie waren met Meta als natuurlijk middelpunt.   

Er is nog een lange weg te gaan tussen vrouwelijke chauffeurs in Saoedi-Arabië en vooral buiten de steden. Het maakte ons een soort attractie bij de benzinestations waar we wel stopten. Op geen enkel moment hebben we ons echter onzeker of lastiggevallen gevoeld, noch als vrouw in het algemeen, noch meer specifiek als vrouwelijke chauffeurs. Intimidatie van een vrouw in Saoedi-Arabië wordt zwaar bestraft, daarom ervaart men als vrouwelijke reizigers over het algemeen beduidend minder ongewenste aandacht.

Noch had de wegkwaliteit waar we ons zorgen over moesten maken. In Jeddah en Riyad zijn goede snelwegen met meerdere rijstroken, en zelfs ver van de steden zijn de wegen verbazingwekkend goed. Het is duidelijk dat een deel van het vele oliegeld in het land is besteed aan het wegennet.

We reden lange afstanden - tot wel 800 km per keer - over al even mooi verharde snelwegen door de woestijn. Kilometerslange "zandleegte" alleen onderbroken door een paar benzinestations en talloze dromedarissen.

De verleiding voor een zware voet op het gaspedaal zelfs met een maximumsnelheid van 140 km/u werd soms te groot, en soms stonden er 180 op de snelheidsmeter. Misschien als erkenning hiervoor speelde de radio een kort reisgebed. "Allahu akbar, Allahu akbar" elke keer dat we Meta begonnen.

Of in het besef dat een van de grootste gevaren van autorijden in Saoedi-Arabië dromedarissen dicht bij de rijbaan zijn. Meerdere malen kwamen we in nauw contact met deze liefdevolle wezens, en groot was het geluk van vooral een heilige dromedaris, die de zalige vreugde ervoer om achter het oor te worden gekrabd.   

Verdwaald in Saoedi-Arabië

Een van de gebieden waarop bleek dat we het meest werden uitgedaagd, was ons gebrek aan Arabische taalvaardigheid. Vaak waren niet alleen snelheidsbeperkingen en verkeersborden in het Arabisch geschreven; we zagen ook meerdere keren dat Google Maps overschakelde naar Arabisch.

We raakten er snel aan gewend dat op veel plaatsen de verkeersregels slechts indicatief waren, dat 10-jarigen ver in het land achter het stuur kunnen zitten, mensen op de snelweg de vluchtstrook gebruiken om in tegengestelde richting te rijden, en dat op rotondes alles bespreekbaar is.  

We zijn erin geslaagd om zonder veel moeite 3000 km te rijden - op één simpele uitzondering na. Op onze dagtocht naar Taif ten oosten van Jeddah hebben we “de niet-moslimweg” gemist. Aan de horizon verkenden we de ingang van Mekka en daarvoor een politiecontrolepost om niet-moslims uit Mekka te houden. Gelukkig begreep de officier onze overtreding en wees ons vriendelijk naar een andere uitgang waar we Mekka konden omzeilen zonder enige religieuze regels te overtreden.

Djedda, Madain Saleh en Medina

Jeddah heeft een kosmopolitische en liberale sfeer die nergens anders in het koninkrijk te vinden is. Een snelle stad met vier miljoen inwoners, wolkenkrabbers en een moderne waterkant, maar ook met UNESCO werelderfgoed Al Balad, de oude stad.

De woningen in de wijk zijn geheel uniek en erg mooi. Hier keert men terug naar de oorsprong van de stad, waar eeuwenlang hordes pelgrims zijn langsgekomen op weg naar Mekka en Medina.      

Nog een UNESCO werelderfgoed en een must voor elke toerist in Saoedi-Arabië is om Madain Saleh te zien, die wordt genoemd "Petra's onbekende zusterstad ”. Een handelsstad die meer dan 2000 jaar geleden door de Nabateeërs werd gebouwd. Met uitzondering van een paar bedoeïenen, is de plaats bijna vergeten en pas in 2020 werd deze beschikbaar gemaakt voor toeristen. Men kan de plek dus nog helemaal bewonderen zonder te hoeven vechten met hordes toeristen met selfiesticks.

De profeet Mohammed bouwde zijn moskee in het jaar 622 in de stad Medina en daarbij goed geholpen door de inspanningen van de kroonprins om niet-moslims te verwelkomen, is het vandaag toegestaan ​​om de stad te bezoeken.

We hadden gekozen om een ​​suite te huren met vrij uitzicht op de moskee. We hebben 12 uur aan het raam gekluisterd, want de constante stroom van duizenden mensen die van en naar de moskee gingen om te bidden en het graf van de profeet te bezoeken, is reden genoeg om de medina te ervaren.

Niemandsland

Als vrouwelijke toerist in Saoedi-Arabië leek het alsof we ons in een soort niemandsland tussen de werelden van mannen en vrouwen bevonden zonder echt tot een van de plaatsen te behoren.

Ondanks de vele sociale hervormingen blijft Saoedi-Arabië een sterk religieus, conservatief en naar geslacht gescheiden land. Dit maakt het moeilijk om zowel te navigeren in wat als vrouwelijke toeristen in het land acceptabel is, als om hen als volk te leren kennen.

Ondanks het feit dat we een aantal bijzonder jongere, goed opgeleide mannen hebben ontmoet die gastvrij en vriendelijk waren om mee te praten, voelde de overgrote meerderheid van de Saoedische mannen zich duidelijk ongemakkelijk om met ons te praten. Een onzekerheid die soms uitmondde in een heuse afkeer die de gesprekken kort, oppervlakkig en ongemakkelijk maakte.

Evenzo was het moeilijk om in contact te komen met de Saoedische vrouwen. Ze zijn nog steeds erg onzichtbaar in het straatbeeld en we kwamen er al snel achter dat ze zich rond zonsondergang in de grote winkelcentra, op vrouwenafdelingen in cafés en in parken bevonden. Maar ze leken ook niet bijzonder geïnteresseerd in ons.    

Het is daarom erg contrastrijk om vooral als vrouw in Saoedi-Arabië te reizen. Aan de ene kant konden we duiken met een mannelijke duikinstructeur en met hem praten over de grote veranderingen en over hoe liberaal het land aan het worden, maar aan de andere kant konden we als vrouw geen toegang krijgen tot Eva's graf en ervaren te worden lastiggevallen door een Saoedische man die eiste dat we er een droegen abaya.

De enige uitzondering waren de vele migrerende werknemers die de meeste dienstverlenende beroepen uitoefenen. Hier hebben we geweldige gastvrijheid, vrijgevigheid en nieuwsgierigheid ervaren.   

Nog steeds een heel nieuw toeristisch land

Het is een zeldzaam voorrecht om een ​​land open te zien staan ​​voor de buitenwereld, maar voordat je een reis naar Saoedi-Arabië plant, is het belangrijk om te beseffen dat dingen die in de rest van de wereld als normaal worden beschouwd, gemakkelijk aanstootgevend of illegaal kunnen lijken. in Saudi Arabie.

Ondanks grote veranderingen in de afgelopen jaren, blijft religie alles doordringen, en de overgrote meerderheid van de Saoedi's is sterk religieus. Hoewel Saoedi-Arabië niet langer vereist dat buitenlandse vrouwen het zwarte gewaad en de niqab dragen, waardoor hun ogen alleen onbedekt blijven, moeten ze "fatsoenlijk" gekleed blijven wanneer ze op openbare plaatsen reizen. 

Het is het beste om politieke of religieuze gespreksonderwerpen te vermijden. "Kwaadaardige propaganda" tegen het land, de regering en de religie zijn ernstige vergrijpen die tot lange gevangenisstraffen kunnen leiden. Evenzo is het verboden om foto's of video's van andere mensen te maken zonder hun toestemming.

Het land heeft ervoor gekozen om zich in de toekomst te concentreren op toerisme in plaats van olie, en hoewel we hebben ervaren dat er misschien nog een lange weg te gaan is voor de bevolking en voor de ontwikkeling van het toerisme, heeft het ook een frisse nieuwe charme die niet wordt gezien in veel andere landen.

Immers, is Saudi-Arabië een reiservaring waar we persoonlijk niet zonder zouden zijn geweest.